Zintegrowana Sieć Kolejowa (ZSK) to projekt Ministerstwa Infrastruktury, którego celem jest opracowanie kompleksowego modelu sieci kolejowej dla całego kraju, z uwzględnieniem Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK). Aby wesprzeć prace nad projektem, Ministerstwo Infrastruktury powołano ekspercką Radę Naukową, do której została zaproszona prof. dr hab. Iwona Sagan - Kierowniczka Zakładu Geografii Społeczno-Ekonomicznej z Instytutu Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej UG.
- Po raz pierwszy po transformacji systemowej RP opracowany zostanie całościowy model sieci kolejowej - mówi prof. dr hab. Iwona Sagan. - Ma on nie tylko naprawić błędy i zaniedbania z lat 90. (kiedy to wiele linii kolejowych zostało zlikwidowanych), ale przede wszystkim być odpowiedzią na współczesne wyzwania związane z rozwojem, obronnością, poprawą jakości życia, aktualnymi potrzebami w zakresie ruchu pasażerskiego i towarowego. Jest to niemal historyczny moment zmiany w powszechnym myśleniu o sieci kolei w Polsce.
Prof. Iwona Sagan dodaje, że sam pomysł na projekt takiej sieci dla kraju nie jest całkiem nowy:
- Dr hab. inż. Andrzej Massel z Instytutu Kolejnictwa podczas majowego spotkania Rady Naukowej odwołał się do planów historycznych. O modelach sieci kolejowej dyskutowano tuż po odzyskaniu niepodległości, jak również po zakończeniu II wojny światowej. Wreszcie nadszedł czas na kompleksową rewitalizację tej części sieci komunikacyjnej.
W ramach inicjatywy Ministerstwa zostały już przeprowadzone spotkania w 16 województwach. Ich celem było zbadanie lokalnych potrzeb i oczekiwań w zakresie rozwoju kolei.
- Teraz wchodzimy w etap konsolidowania tych oczekiwań, potrzeb i planów w jeden spójny projekt - tłumaczy prof. I. Sagan, zapytana o rolę Rady Naukowej. - W tym celu Ministerstwo postanowiło powołać ciało doradcze złożone z naukowców-ekspertów, specjalizujących się w wielu różnych dziedzinach związanych z rozwojem terytorialnym, w tym oczywiście z rozwojem sieci transportowych.
Celem Rady Naukowej jest wsparcie prac nad projektem ZSK, m.in. poprzez analizę propozycji wypracowanych w ramach Regionalnych Paneli Eksperckich, interdyscyplinarnych warsztatów przeprowadzonych w każdym województwie, a także efektów działań ekspertów spółek CPK oraz PKP PLK (z uwzględnieniem wniosków płynących z regionów). Praca Rady pozwoli osadzić ZSK w szerszym kontekście - społecznym, planistycznym i gospodarczym - a także zapewni wysoki standard branżowej dyskusji, której efektem będzie długoterminowy plan rozwoju sieci kolejowej w Polsce.
W skład Rady wchodzą autorytety naukowe z czołowych polskich uczelni, jak również przedstawiciele samorządów i biznesu. To eksperci specjalizujący się w wielu dziedzinach, m.in. kolejnictwie, transporcie, logistyce, planowaniu przestrzennym, rozwoju regionalnym, modelowaniu, ekonomii, geografii, turystyce, sprawach międzynarodowych i przemyśle.
- Jest to bardzo otwarte grono, reprezentujące szeroki wachlarz perspektyw istotnych z punktu widzenia projektu ZSK - podkreśla prof. Iwona Sagan. - Czuję się wyróżniona, że zostałam zaproszona do tego zespołu.
Inauguracyjne posiedzenie Rady Naukowej Zintegrowanej Sieci Kolejowej (ZSK) odbyło się 8 maja 2025 r. w Warszawie.
Skład Rady Naukowej projektu:
- prof. dr hab. inż. Marianna Jacyna, Politechnika Warszawska
- prof. dr hab. Iwona Sagan, Uniwersytet Gdański
- prof. dr hab. inż. Aleksander Sobota, Politechnika Śląska
- prof. dr hab. inż. Andrzej Szarata, Politechnika Krakowska
- dr hab. Andrzej Sztando, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu
- prof. dr hab. Przemysław Śleszyński, Polska Akademia Nauk
- dr hab. inż. Maciej Kruszyna, Politechnika Wrocławska
- dr hab. inż. Rafał Kucharski, Uniwesrsytet Jagielloński
- dr hab. inż. Andrzej Massel, Instytut Kolejnictwa
- dr hab. Robert Tomanek, Akademia Ekonomiczna w Katowicach
- dr hab. Bogdan Wierzbiński, Uniwersytet Rzeszowski
- dr hab. Michał Wolański, Szkoła Główna Handlowa
- dr Michał Beim, Instytut Sobieskiego
- dr Jakub Jakóbowski, Ośrodek Studiów Wschodnich
- dr Izabela Kisilowska, Kearney
- dr Jakub Majewski, Uniwersytet Warszawski
- dr inż. Andrzej Sikora, Akademia Górniczo-Hutnicza
- dr Michał Zajfert, Polska Akademia Nauk
- Marek Chmurski, UM Warszawa
