Dekada radości i smutków, barwnych wspomnień, trudnych wyzwań, pokonanych przeszkód i spełnionych marzeń - etnofilologia kaszubska obchodziła 10-lecie istnienia jako kierunek studiów na Uniwersytecie Gdańskim! Wzruszająca, przebiegająca w rodzinnej atmosferze uroczystość zgromadziła studentów, absolwentów, twórców i wykładowców kierunku, a także przedstawicieli środowisk kaszubskich. Szczególne podziękowania od wszystkich zebranych otrzymała „kierowniczka, założycielka, matka, duch poruszający to wszystko” - dr Justyna Pomierska.

- Etnofilologia kaszubska to dla mnie konkretne, niepowtarzalne emocje. W mojej pamięci nie ma wcale dziesięciu lat, ale o wiele więcej - powiedziała dr hab. Urszula Patocka-Sigłowy, prof. UG, obecnie Prorektorka UG ds. Studenckich, wcześniej Prodziekan ds. Studenckich i Dziekan Wydziału Filologicznego, wspominając początki tego projektu. - Po tych wszystkich latach mogę powiedzieć: udało się! A właściwie nie udało, ale: zrobiliśmy to! Z głębi serca dziękuję wszystkim państwu, którzy byli zaangażowani w tworzenie etnofilologii, a teraz dbają o rozwój tego kierunku. Dziękuję równie mocno studentom i absolwentom, których widzę dzisiaj tutaj z uśmiechem na ustach - to wy jesteście największymi ambasadorami etnofilologii kaszubskiej, to wy opowiadacie o tym kierunku i o tym, jak jest ważny dla rozwoju kultury kaszubskiej, dla rozwoju języka, dla rozwoju regionu, a także jak ważny jest dla was. Ja nie wyobrażam sobie Uniwersytetu Gdańskiego bez etnofilologii kaszubskiej!

Licznie zgromadzeni studenci i absolwenci opowiadali o swoich doświadczeniach z okresu studiów, o inspirujących zajęciach i spotkaniach z ciekawymi wykładowcami oraz członkami kaszubskiej społeczności, a także o perspektywach na rynku pracy. Wspominali, że gdy podejmowali decyzję o wyborze kierunku studiów - która zwykle wynikała z ciekawości i potrzeby serca - najczęściej słyszeli pytanie o to, co po tych studiach będą robić. Uspokajali jednak, że pracy dla absolwentów kaszubistyki nie brakuje: tak w szkołach, w których rośnie zapotrzebowanie na wykwalifikowanych nauczycieli języka kaszubskiego, jak i w instytucjach kultury i ośrodkach naukowych. Wielu spośród studentów i absolwentów zaznaczało, że motywacją do podjęcia kształcenia w tym obszarze była chęć zgłębienia własnej kaszubskiej tożsamości i języka przodków, ale wśród 24 osób, które do dzisiaj obroniły prace licencjackie o tematyce kaszubskiej, napisane po kaszubsku, są również takie, które pochodzą z zupełnie innych rejonów i z językiem kaszubskim po raz pierwszy zetknęły się na studiach.

Dzieląc się swoimi refleksjami i wspomnieniami wokół etnofilologii kaszubskiej, prof. Cezary Obracht-Prondzyński cofnął się znacznie dalej niż do momentu powołania kierunku, bo aż do roku 2005, kiedy to weszła w życie ustawa o języku regionalnym. Wspomniał pierwszy lektorat języka kaszubskiego, prowadzony przez prof. Marka Cybulskiego, oraz podyplomowe studium nauczania języka kaszubskiego. Wszystko to stanowiło zalążek myślenia o kaszubistyce w kontekście naukowym, uniwersyteckim, co w połączeniu z pasją poznawczą i miłością do Kaszub prezentowaną przez badaczy i badaczki z UG zaowocowało ostatecznie powołaniem etnofilologii kaszubskiej.

- Po raz pierwszy w dziejach kształcimy na poziomie uniwersyteckim kaszubistów. To jest fundamentalna zmiana, niezwykle istotna - powiedział prof. Cezary Obracht-Prondzyński. - Z tym związany jest walor kulturowy i tożsamościowy zarazem: jest to kwestia prestiżu, prestiżu naszego środowiska. My, Kaszubi, kształcimy na poziomie uniwersyteckim, mamy swoją etnofilologię - w wyznacznikach społecznego prestiżu grupy to jest aspekt bardzo istotny. Bardzo się cieszę, że uniwersytet do tego dokłada swoją cegiełkę. Jednocześnie jest to wzmacnianie potencjału kulturowego, tworzenie nowego elementu tożsamości i kreowanie nowego, akademickiego obiegu kulturowego, w tym choćby kształtowanie naukowego języka kaszubskiego.

Na wyjątkowe znaczenie symboliczne obecności języka i kultury kaszubskiej w przestrzeni akademickiej zwrócił uwagę również senator Kazimierz Kleina:

- Język kaszubski, nasz język, wciąż należy do języków zagrożonych - powiedział. - Od lat wszyscy musimy dbać - i dbamy - o to, żeby ten język przetrwał. Już sto lat temu mówiono, że Kaszubi giną, ale przetrwaliśmy. I przetrwamy przez kolejne pokolenia, również dzięki takim inicjatywom jak te podjęte na Uniwersytecie Gdańskim. Dzisiaj sytuacja języka kaszubskiego byłaby daleko gorsza, niż jest, gdyby nie właśnie etnofilologia kaszubska i gdyby nie nauczyciele języka kaszubskiego, którzy codziennie w szkołach na Pomorzu uczą tego języka. I to właśnie państwo tu, w Uniwersytecie Gdańskim - a także w Uniwersytecie Pomorskim w Słupsku - przygotowujecie ich do tego, by uczyli języka kaszubskiego odpowiedzialnie i nowocześnie. Także po to, byśmy mogli czuć się dumni z tego języka, z mówienia po kaszubsku i z tego, że jesteśmy Kaszubami. To, co robi uczelnia wyższa, to coś znacznie więcej niż tylko nauka na poziomie akademickim. To pokazywanie wszystkim, że także profesorowie, także ludzie wybitni nie wstydzą się mówić językiem kaszubskim, uczą tego języka i uważają, że jest ważny. Należę do pokolenia, które pamięta, jak kaszubszczyzna była spychana na margines życia publicznego. Dzisiaj kaszubszczyzna jest obecna wszędzie - i to jest ważne!

- To jest mały kierunek, ekskluzywny, unikatowy - powiedziała sen. Anna Górska - Ale to nie jest jedyny mały kierunek. Nikt nie podważa tego, że greka czy łacina powinny być uczone. Mam nadzieję, że nikt też nie będzie już nigdy podważał, że kaszubistyka ma być uczona.

Wyjątkowe wyrazy uznania odebrała inicjatorka, opiekunka i kierowniczka studiów, dr Justyna Pomierska. Doceniono jej niespożytą energię, pasję i poświęcenie dla powstania i rozwoju gdańskiej kaszubistyki. Senator Kazimierz Kleina na jej ręce złożył srebrny medal senatu RP dla Uniwersytetu Gdańskiego:

- To jest dla Uniwersytetu, ale symbolem Uniwersytetu w kwestiach kaszubskich jest dr Justyna Pomierska - powiedział.

Dr Justyna Pomierska oraz pani Lucyna Radzimińska z Pomorskiego Centrum Edukacji Nauczycieli zostały również odznaczone brązowym medalem Uniwersytetu Gdańskiego. Medale wręczyła Dziekan Wydziału Filologicznego dr hab. Małgorzata Jarmułowicz, prof. UG.  

Wsród gości znaleźli się także przedstawicielki i przedstawiciele władz ministerialnych i samorządowych, Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, klubu „Pomorania” oraz Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej.

Znaczna część uroczystości odbyła się w języku kaszubskim - nie zabrakło również kaszubskich strojów i muzyki! Etnofilologii kaszubskiej życzymy kolejnych dekad rozwoju i rozkwitu.

Serdecznie zapraszamy do lektury wywiadu, jaki na początku czerwca br. z dr Justyną Pomierską przeprowadziła mgr Magdalena Nieczuja-Goniszewska, Rzeczniczka Prasowa UG: Kaszubski: małymi kroczkami oswajamy ludzi | Aktualności - Uniwersytet Gdański