
Dariusz Filar; fot. Anna Rezulak (dzięki uprzejmości Wydawnictwa UG)
Wybitny ekonomista, specjalista z zakresu makroekonomii i finansów związany z Wydziałem Ekonomicznym Uniwersytetu Gdańskiego, a zarazem pisarz, autor kilku dobrze przyjętych przez krytyków i czytelników utworów beletrystycznych - prof. Dariusz Filar kończy dziś 75 lat. Z tej okazji prof. dr hab. Mirosław Szreder z Wydziału Zarządzania UG opublikował na łamach „Biuletynu Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego tekst poświęcony jubilatowi.
W artykule czytamy:
Dobrze się myśli literaturą, przekonuje w tytule swojej książki, a następnie szeroko to uzasadnia na jej kartach filolog prof. Ryszard Koziołek. Dobrze się myśli literaturą o rzeczach ważnych w naszym życiu i o mniej ważnych. Obcowanie z literaturą postrzega autor jako drogę do lepszego zrozumienia rzeczywistości, wzbogacenia języka, tradycji i form symbolicznych, za pomocą których jednostki rozpoznają się jako członkowie wspólnoty. Warto zadać sobie pytanie, czy dotyczy to także tak specyficznego obszaru naszego życia i naszej aktywności, jaki tworzą gospodarka i istniejące w niej najróżniejsze relacje i powiązania, głównie międzyludzkie? Innymi słowy: czy również o ekonomii i gospodarce dobrze się myśli literaturą? Twórczość ekonomisty prof. Dariusza Filara zdaje się sugerować odpowiedź twierdzącą. Jednak przenikanie się obu tych obszarów - naukowej i eksperckiej wiedzy ekonomicznej oraz aktywności literackiej – nie jest ani bezpośrednie, ani łatwe do wyrażenia. Głównie z tego powodu, że oba one funkcjonują odrębnie w działalności i twórczości Dariusza Filara. Nie można wręcz wykluczyć, że istnieje część czytelników, którzy znają Autora jedynie jako ekonomistę, oraz inni, którzy nazwisko to od dekad kojarzą wyłącznie z autorstwem książek beletrystycznych.
Ekonomista
Urodzony w Gdyni, a obchodzący w tym roku 75. urodziny prof. Dariusz Filar jest znany w środowisku ekonomistów przede wszystkim jako specjalista z zakresu makroekonomii i finansów. Pełniąc funkcję głównego ekonomisty w Banku Pekao S.A. (1999-2004), a także członka Rady Polityki Pieniężnej (2004-2010), wielokrotnie starał się swoim logicznym i klarownym wywodem objaśniać zależności i mechanizmy ekonomiczne w tych dwóch obszarach. Czynił to zarówno w programach radiowych i telewizyjnych, jak i w prasie codziennej czy tygodnikach. Swoje najważniejsze spostrzeżenia, a także późniejsze analizy i oceny polityki gospodarczej Polski od roku 2007 do 2022 zawarł w cyklu trzech interesujących monografii. W tytule każdej z nich łatwo dostrzeże się literacką metaforę związaną z żeglowaniem lub morzem, natomiast podtytuł informuje, jakiego okresu dotyczą zawarte w niej rozważania. Cykl ten tworzą następujące książki (wszystkie wydane przez sopockie wydawnictwo Arche):
- Między zieloną wyspą a dryfującą krą. Gospodarka Polski w latach 2007-2015;
- Na błędnym kursie. Polityka i gospodarka Polski w latach 2015-2020;
- Na mieliźnie. Gospodarka Polski w latach 2020-2022 (z polityką w tle).
Każda z nich zasługuje na uwagę i warta jest przemyśleń, analiz i dyskusji. Poruszone w nich problemy dotyczą bowiem najistotniejszych aspektów prowadzonych w ostatnich kilkunastu latach polityk gospodarczej i pieniężnej, z silnym zaakcentowaniem przez Autora ich krótko- i długookresowych konsekwencji.
Pisarz
Dariusz Filar opublikował swoje pierwsze dwie książki beletrystyczne jeszcze w poprzednim stuleciu: Czaszka olbrzyma (Nasza Księgarnia) i Pies wyścigowy (Czytelnik). W ostatnich kilkunastu latach ukazały się trzy inne jego utwory: Jeszcze jedna podróż Guliwera (Solaris), Drugie wejrzenie (Novae Res) oraz Szklanki żydowskiej krwi (Arche). Szczególne zainteresowanie czytelników wzbudziła ostatnia z wymienionych książek, nominowana do Pomorskiej Nagrody Literackiej „Wiatr od morza”.
Jubilat konsekwentnie rozdziela te dwa byty - zawodowy (naukowy) i literacki. Jednak interesujące byłoby znalezienie odpowiedzi na pytanie, na ile funkcjonowanie w przestrzeni literackiej jako pisarz pomaga Autorowi skuteczniej i bardziej zrozumiale dotrzeć do czytelników ze swoim przekazem naukowym zawartym w pracach ekonomicznych? Na ile ten przekaz staje się dzięki tym zdolnościom i doświadczeniom bardziej przekonujący lub inspirujący?
Cały artykuł można przeczytać tutaj.