Fundacja Orlen przyznała granty studenckim kołom naukowym realizującym projekty w obszarze chemii, fizyki i nauk pokrewnych STEM. W pilotażowej edycji programu „Od cząsteczki do galaktyki” finansowe wsparcie otrzymały 32 koła naukowe; aż trzy spośród nich działają przy Uniwersytecie Gdańskim! Koło Naukowe Chemików i Koło Naukowe Ochrony Środowiska przeprowadzą projekty związane z edukacją i popularyzacją nauki skierowane do uczniów szkół podstawowych i średnich, a Koło Naukowe Fizyków zaprojektuje i zbuduje interaktywny zegar ferrofluidowy.

Molekuły dla planety - droga ku Zero Waste

Koło Naukowe Ochrony Środowiska otrzymane 25 000 zł przeznaczy na organizację cyklu interdyscyplinarnych warsztatów edukacyjnych i popularyzatorskich pozwalających na samodzielne eksperymentowanie, skierowanych przede wszystkim do uczniów szkół podstawowych. Celem projektu zatytułowanego „Molekuły dla planety - droga ku Zero Waste” jest rozwijanie świadomości chemicznej i ekologicznej poprzez interdyscyplinarne działania łączące nauki ścisłe z edukacją ekologiczną, zdrowym trybem życia oraz kreatywnym podejściem do rozwiązywania problemów współczesnego świata. Projekt zachęca do poznawania zjawisk od poziomu cząsteczkowego, promując zrównoważony styl życia.

- Zaproponowany projekt wynika z zainteresowań członków koła, a także jest odpowiedzią na liczne zapytania nauczycieli z różnych szkół, którzy zgłaszają się do koła z prośbami o organizację warsztatów - mówi opiekunka naukowa Koła dr Aleksandra Bielicka-Giełdoń. - Realizacja projektu umożliwi uczniom bezpośredni kontakt z nauką poprzez udział m.in. w warsztatach laboratoryjnych, zajęciach komputerowych i pokazach eksperymentów chemicznych, co pozwoli przełamać stereotyp nauk ścisłych jako trudnych i niedostępnych. Dzięki praktycznym działaniom uczestnicy nauczą się rozumieć zależności między światem przyrody, zdrowiem człowieka i ochroną środowiska, a także dostrzegać wpływ codziennych decyzji na stan planety.

Projekt KNOŚ wyróżnia się również wykorzystaniem makiety edukacyjnej miasta wykonanej z klocków LEGO, która w interaktywny sposób prezentuje zasady zrównoważonego rozwoju i gospodarki obiegu zamkniętego. Połączenie nauki, gier edukacyjnych i praktyki laboratoryjnej pozwoli na skuteczniejsze przyswajanie wiedzy przez uczniów, jednocześnie inspirując ich do dalszego poznawania nauk ścisłych i przyrodniczych.

- Przygotowanie wniosku grantowego było dla nas sporym wyzwaniem, tym bardziej, że część z nas stanęła pierwszy raz przed takim zadaniem - mówią autorzy projektu. - Na szczególne wyróżnienie zasługują Weronika Jankowska, Daria Komkowska i Kamil Antoszewski, którzy byli odpowiedzialni za konceptualizację i całokształt planowanych warsztatów. Nasze zmagania trwały pod czujnym okiem dr Aleksandry Bielickiej-Giełdoń - opiekunki naszego koła naukowego, która doradzała nam w trudnych do rozstrzygnięcia kwestiach. Jej doświadczenie i trafne uwagi były dla nas ogromnym wsparciem. Całe przedsięwzięcie wymagało od nas poświęcenia dodatkowego czasu (i emocji), ale na pewno było to dla wszystkich działaczy cenne i ciekawe doświadczenie, podczas którego mogliśmy połączyć swoje siły i pomysły.

Koło Naukowe Ochrony Środowiska, działające na Wydziale Chemii UG od ponad 20 lat, aktywnie włącza się w promowanie nauk ścisłych i przyrodniczych, uczestniczy w różnorodnych formach szkoleniowych i wydarzeniach naukowych oraz samodzielnie realizuje projekty badawcze i edukacyjne. Jest także organizatorem konferencji dla studentów i młodych naukowców (Człowiek-Nauka-Środowisko w latach 2013-2017, a od 2018 roku Chemia-Biznes-Środowisko).

 - Bycie w Kole Naukowym jest bardzo wartościowe, ponieważ nawiązujemy nowe znajomości i wiele współprac z innymi Kołami - podkreślają członkowie KNOŚ. - Spotykamy tu osoby o podobnych zainteresowaniach, a jak wiadomo, nic nie łączy tak dobrze, jak wspólna pasja. Można poczuć się częścią zespołu, który ma ważną ideę: uświadamianie na temat znaczenia jednostki w związku z ochroną środowiska i ekosystemu. Innym ważnym aspektem jest rozwijanie umiejętności pracy w zespole oraz organizacji wydarzeń.

Zapraszamy do śledzenia strony internetowej oraz profilu Koła na Fecebooku.

#CHEMOBIL, czyli laboratorium w plecaku

Koło Naukowe Chemików (które również otrzyma 25 000 zł) zrealizuje projekt „Studenckie, Mobilne Laboratorium Zielonej Chemii” - akronim #CHEMOBIL. Inicjatywa ta pozwoli studentom dotrzeć z praktycznymi warsztatami STEM do szkół w mniejszych miejscowościach regionu pomorskiego.

- Bardzo cieszymy się z przyznanego grantu - mówi Prezeska Naukowego Koła Chemików UG Hanna Bublewicz (III rok, Chemia). - Dzięki temu wsparciu będziemy mogli dotrzeć tam, gdzie dostęp do nauki bywa ograniczony. Na miejscu, pokażemy uczniom, że chemia jest blisko nich, na wyciągnięcie ręki, na co dzień. To dla nas naprawdę ogromna motywacja!

Środki z Fundacji ORLEN umożliwią zbudowanie trzech kompletnych zestawów „GreenLab w plecaku” - przenośnych stanowisk eksperymentalnych do nauki zielonej chemii, energii odnawialnej i chemii środowiskowej. Zestawy pozwolą przeprowadzać pokazy i warsztaty w dowolnej szkole, niezależnie od jej zaplecza laboratoryjnego. W ramach projektu zaplanowano m.in.: cykl 10 mobilnych warsztatów w szkołach podstawowych i średnich, opracowanie broszury dydaktycznej i 5 filmów popularyzatorsko-instruktażowych, a także stworzenie trwałej bazy materiałów edukacyjnych dostępnych w formacie on-line. Projekt odpowiada na realne potrzeby szkół, które - z powodu ograniczeń organizacyjnych - często rezygnują z zajęć wyjazdowych. #CHEMOBIL ma wnosić naukę bezpośrednio do klas szkolnych „jak cichy wehikuł pełen probówek i pomysłów”.

- Projekt #CHEMOBIL jest pięknym przykładem na to, jak studenci potrafią połączyć wiedzę akademicką z misją społeczną przy wsparciu finansowym Fundacji ORLEN. Jestem z nich naprawdę dumna - to zdecydowanie mój ulubiony zespół, który konsekwentnie i z pasją rozwija skrzydła - powiedziała opiekunka Naukowego Koła Chemików UG, dr hab. Agnieszka Chylewska, prof. UG z Katedry Chemii Bionieorganicznej.

- Dzięki tej inicjatywie członkowie NKCh UG będą mogli nie tylko dalej rozwijać własne kompetencje związane z organizacją wydarzeń i popularyzacją nauki, ale przede wszystkim rozpalać ciekawość i zachwyt nad odkrywaniem świata u innych. Wierzę, że doświadczenia, jakie przyniesie #CHEMOBIL, zostaną z uczniami na długo i być może zainspirują przyszłych naukowców, inżynierów i odkrywców - dodaje opiekunka pomocnicza Koła, mgr Daria Łada.

Wniosek został przygotowany przez zespół projektowy Naukowego Koła Chemików UG w ścisłej współpracy z prof. Agnieszką Chylewską. Studenci podkreślają, że praca nad projektem była intensywna, ale bardzo rozwijająca - stanowiła praktyczny trening przed późniejszym pisaniem wniosków naukowych i grantowych w karierze akademickiej. Jak mówią autorzy projektu, jego tworzenie „było jak składanie małego autka badawczo-terenowego z  ogólnodostępnych materiałów - wyzwanie, które uczy precyzji, a jednocześnie daje ogromną satysfakcję”.

KNCh prowadzi stronę internetową oraz profil na Facebooku.

Ferrofluidowy zegar - projekt Koła Naukowego Fizyków

Celem projektu zgłoszonego przez Koło Naukowe Fizyków, wartego 21 200 zł, jest zaprojektowanie i zbudowanie interaktywnego zegara ferrofluidowego, który w efektowny sposób prezentuje zjawiska fizyczne związane z magnetyzmem, elektromagnetyzmem i ruchem cieczy magnetycznej (ferrofluidu). Projekt ma charakter edukacyjno-badawczy - łączy wiedzę z fizyki, elektroniki i inżynierii materiałowej, angażując studentów w interdyscyplinarną pracę konstrukcyjną i programistyczną. Gotowy zegar stanie się stałym stanowiskiem dydaktycznym oraz eksponatem popularyzującym naukę podczas wydarzeń na Uniwersytecie Gdańskim.

- Projekt dotyczy stworzenia efektownego zegara ferrofluidowego, w którym cyfry formowane są przez ciecz reagującą na pole magnetyczne - mówi opiekun Koła dr Adrian Kołodziejski. - To połączenie nauki, sztuki i technologii - interaktywny eksponat pokazujący piękno zjawisk fizycznych i popularyzujący nauki ścisłe wśród studentów oraz osób odwiedzających Wydział Matematyki, Fizyki i Informatyki UG.

Koło Naukowe Fizyków działa na Wydziale Fizyki, Matematyki i Informatyki UG i skupia studentów zainteresowanych fizyką teoretyczną i doświadczalną oraz działalnością naukowo-dydaktyczną w obszarze nauk ścisłych. W roku akademickim 2024/2025 członkowie Koła zrealizowali szereg projektów, w tym budowę funkcjonalnego prototypu komory mgłowej Wilsona, umożliwiającej obserwację śladów cząstek powstałych w wyniku promieniowania jonizującego. Urządzenie, skonstruowane z materiałów łatwo dostępnych w warunkach domowych, zostało zaprezentowane podczas wydarzeń popularyzujących naukę, takich jak Dni Nauki Polskiej w Centrum Nauki Eksperyment w Gdyni oraz Dni Otwarte Uniwersytetu Gdańskiego. Obecnie trwają prace nad jego rozbudową do formy pełnoskalowej aparatury badawczej.

Członkowie KNF aktywnie uczestniczą w pracach badawczych realizowanych na wydziale, współpracując z zespołami prowadzącymi badania w zakresie fizyki kwantowej, ciała stałego oraz fizyki mezoskopowej. 

Wszystkim Kołom Naukowym serdecznie gratulujemy i życzymy dalszych sukcesów!