Żyjemy w świecie kruchym, niespokojnym, nieliniowym i niezrozumiałym, czyli świecie BANI. Jak sobie z nim radzić? Czy jest antidotum na destabilizację i otaczający nas chaos? I jakie działania są rekomendowane dla zarządzających lub właścicieli firm? Na Wydziale Zarządzania UG w dniach 18-19 września odbyła się Międzynarodowa Konferencja Naukowa pt. „Jakość i jej zastosowania. W kierunku zrównoważonej przyszłości. W świecie BANI” (Quality and its applications. Towards a sustainable future. In the world of BANI).

- Coraz bardziej zaczynamy dostrzegać niepewność i nieprzewidywalność współczesnego świata, dlatego agendę IV Międzynarodowej Konferencji Naukowej postanowiłam poświęcić właśnie koncepcji BANI - mówiła prof. dr hab. Małgorzata Wiśniewska, Kierownik Katedry Strategicznego Rozwoju i Nauk o Jakości Wydziału Zarządzania UG.

Zmienność otoczenia, potencjalne sytuacje kryzysowe, awarie. Zmagają się z nimi różnego rodzaju organizacje, zarówno publiczne, jak i prywatne. - Chcemy, żeby te organizacje były lepiej przygotowane na różnego rodzaju wyzwania i żeby nasza działalność jako przedstawicieli świata akademickiego była bardziej przydatna społeczeństwu. To, czym się zajmujemy, wpisuje się w trendy niepewności i trendy przeciwdziałania niekorzystnym zjawiskom – dodał dr hab. inż. Piotr Grudowski, prof. PG, Kierownik Katedry Inżynierii Zarządzania i Jakości na Politechnice Gdańskiej, która była współorganizatorem konferencji.

Jak radzić sobie w świecie BANI?

Koncepcja BANI została wprowadzona przez amerykańskiego futurologa i antropologa Jamaisa Cascio. Stanowi rozwinięcie poprzedniego modelu VUCA i opisuje obecną rzeczywistość za pomocą akronimu BANI: kruchy (brittle), niespokojny (anxious), nieliniowy (Non-linear) i niezrozumiały (Incomprehensible). Koncepcja ta miała pomóc w zrozumieniu skutków pandemii COVID-19.

Na pytanie, jak radzić sobie w świecie BANI, prof. dr hab. Elżbieta Skrzypek z Uniwersytetu Kaliskiego, wskazała, że odpowiedzią na kruchość „jest stworzenie elastycznego, sprężystego planu B, który pomoże poradzić sobie z kryzysem poprzez szkolenia, coaching, narzędzia i lepszą organizację swojego życia i miejsca pracy”.

- Lekarstwem na niespokojność jest wsparcie, empatia (również w przestrzeni zawodowej) i obecność drugiego człowieka, a także uważniejsza obserwacja świata, która zwiększa świadomość. Znajomość świata i wsparcie sprawiają, że wzrasta poczucie spokoju, pewności, a także umiejętność radzenia sobie z niepewnością otoczenia. Aby poradzić sobie z nieliniowością świata, należy wspierać swoje zdolności adaptacyjne i rozwijać większą otwartość na innych, na zmiany, świat i technologie doby Przemysłu 5.0. Najważniejszą zaś rolę w poradzeniu sobie z niezrozumiałością jest intuicja. W przypadku braku zrozumienia konkretnego zjawiska warto polegać na emocjach i odczuciach, które podpowiada świadomość - mówiła naukowczyni z Uniwersytetu Kaliskiego.

Prof. Skrzypek w swoim wystąpieniu podjęła również wątek, czy i w jakim zakresie rozwiązania normy ISO 9001, które są poświęcone zarządzaniu jakością, wychodzą naprzeciw koncepcji świata BANI. Przedstawiła również zmiany, jakie zaszły w podejściu do przemysłu i jakości.

- Gdy w 2011 roku dochodzi do rewolucji cyfrowej (rewolucji 4.0.), wówczas na piedestał zostały wyniesione różnego rodzaju technologie, a człowiek został w tyle. Po latach okazało się, że sztuczna inteligencja nie zastąpi człowieka, a to, co należy zrobić, to przywrócić odpowiednie miejsce człowiekowi w przemyśle i w technologiach i na tej bazie powstał Przemysł 5.0 - wyjaśniała prof. Skrzypek. Naukowczyni wskazała, że wraz z tą zmianą i pojawieniem się jakości 5.0 i społeczeństwa 5.0 zaczyna liczyć się nie tylko klient, ale i społeczeństwo. Nie można też zapominać o warunkach zrównoważonego rozwoju.

Ludzie muszą zrozumieć, czym jest jakość

Jakie więc wyzwania stoją przed „jakościowcami” w świecie BANI? Prof. M. Wiśniewska wymienia: dostarczanie produktów najwyższej jakości w trosce o środowisko naturalne i przyszłe pokolenia; funkcjonowanie, które wpisuje się w paradygmat Przemysłu 5.0, a więc korzystanie z osiągnięć cyfryzacji, ale także dostrzeżenie potrzeb człowieka, pracownika, który staje się mniej odporny i podatny na różne zagrożenia. - Trzeba zadbać o człowieka i jego dobrostan, żeby potrafił funkcjonować w tym pełnym wyzwań i niepewności otoczeniu. Człowiek jest bowiem najważniejszym ogniwem w tym procesie - podkreśliła prof. M. Wiśniewska.

- Człowiek jest najważniejszy, to prawda, ale musimy sprawić, aby ludzie zrozumieli, czym jest jakość - dodał prof. Jan Frick z University of Stavanger, który czyni starania, aby w Norwegii powstało centrum badawcze zajmujące się przedłużaniem żywotności elektrowni morskich, statków i platform wiertniczych. - Można wprowadzić wiele narzędzi, ale wszystkie te działania spłoną na panewce, jeśli człowiek nie będzie rozumiał, jak z nich korzystać. To samo dotyczy sztucznej inteligencji. To bardzo potężne narzędzie, jeśli się je rozumie i wie, do czego służy. Może poprawić jakość życia osób zajmujących się kontrolą jakości i prawdopodobnie znacznie ułatwić im wykonywanie wielu rutynowych zadań, ale jakość pracy nadal zależy od ludzi, ich zrozumienia i wiedzy - mówił naukowiec.  

Kto się odnajdzie w świecie BANI?

Prof. E. Skrzypek skomentowała, że „świat BANI nie jest do bani” i wskazywała, że we współczesnym świecie odnajdą się ludzie świadomi i bardziej uważni. - Jeśli coś jest kruche, wymaga zdolności i odporności. Jeśli czujemy niepokój, potrzebujemy empatii i uważności. Jeśli coś jest nieliniowe, to wymagane jest zrozumienie kontekstu i adaptacja, a gdy coś jest niezrozumiałe, wymagana jest przejrzystość i intuicja – przedstawiła strategie radzenia sobie z niepewnością świata BANI.

Wśród rekomendacji dla właścicieli lub osób zarządzających firmami w świecie BANI prof. E. Skrzypek wymieniła m.in.: odrzucenie utartych schematów i przewidywalnych modeli działania; budowanie dynamicznych, elastycznych strategii, opartych na zdolności do szybkiego reagowania na zmiany; zarządzanie zmianą, optymalizację procesów; elastyczność organizacyjną; analizę i mapowanie procesów, automatyzację i digitalizację oraz redukcję marnotrawstwa.

A może świat BANIL?

- W nieprzewidywalnym świecie pełnym chaosu, tęsknimy za światem zasad. Nie tylko w gospodarce, ale też w innych sferach: nauce, sporcie czy życiu duchowym. Może więc żyjemy w świecie BANIL (L oznaczałoby longing for - tęskniący za światem zasad) - zastanawiał się prof. dr hab. inż. Zbigniew Kłos z Politechniki Poznańskiej.

Naukowiec wskazał, że w obszarze nauki zachowanie wysokich standardów etycznych ma zasadnicze znaczenie dla utrzymania spójności nauki oraz jej wiarygodności. Współczesny człowiek odczuwa również potrzebę zwrócenia się w stronę duchowości. - Tęsknota za życiem duchowym, która jest czymś więcej niż psychiczną potrzebą, jest obecna w człowieku. Różne systemy etyczne, w tym religijne, mogą na tę tęsknotę odpowiedzieć - wyjaśniał prof. Z. Kłos.   

Międzynarodowa Konferencja Naukowa poświęcona jakości i jej zastosowaniu w świecie BANI to spotkanie nie tylko teoretyków, ale i praktyków. Podczas dwóch dni obrad przedstawiono katalog dobrych praktyk, dzielono się swoimi doświadczeniami, bo przecież w świecie BANI istotna jest współpraca z ekspertami, dobra komunikacja i wzmacnianie więzi międzyludzkich.

________________________________________________

Współorganizatorem konferencji była Politechnika Gdańska.

Strategicznym sponsorem Konferencji była firma Temis&Spawmet, zaś partnerami byli:

Port Gdańsk,

Pomorska Rada FSNT-NOT,

Związek Uczelni Fahrenheita,

Komitet Inżynierii Produkcji PAN.

Sponsorem nagród byli Flex, Mercure Hotel oraz przedsiębiorstwo Marion.