Zespół naukowców z Katedry Technologii Środowiska Wydziału Chemii Uniwersytetu Gdańskiego otrzymał nagrodę Olivia Hero of the Future za prace badawczo-rozwojowe w obszarze nowych technologii fotokatalitycznych. Innowacyjne rozwiązanie zaproponowane przez naszych badaczy służą oczyszczaniu powietrza i wody z toksycznych związków chemicznych i mikroorganizmów. Znaczenie prowadzonych badań wykracza poza laboratorium - przekłada się bezpośrednio na gospodarkę, zdrowie publiczne oraz ochronę środowiska.
Nagroda Olivia Hero of the Future przeznaczona jest dla młodych naukowców z trójmiejskich uczelni, którzy wyróżniają się sukcesami w obszarze B+R lub w komercjalizacji wyników badań. Naukowcom z UG została przyznana za prace badawczo-rozwojowe nad nowoczesnymi technologiami fotokatalitycznymi przeznaczonymi do oczyszczania powietrza i wody, które wyróżniają się nie tylko wysoką skutecznością działania, ale także energooszczędnością i ekologicznym charakterem. Zespół naukowców w składzie dr inż. Paweł Mazierski, dr inż. Anna Gołąbiewska, dr inż. Beata Bajorowicz oraz dr inż. Anna Malankowska pracował pod opieką prof. dr hab. inż. Adriany Zaleskiej-Medynskiej.
- Czujemy się zaszczyceni tym wyróżnieniem - to dla nas znak, że efekty naszych badań znajdują odbiór i uznanie również w szerszym, pozanaukowym środowisku. Szczególnie cieszy nas to, że nasze badania znajdują praktyczne zastosowanie, co stanowi dla nas silną motywację do dalszej pracy i rozwijania kolejnych projektów badawczych - powiedzieli członkowie nagrodzonego zespołu.
Prace zespołu koncentrują się na opracowaniu innowacyjnych porowatych warstw fotokatalitycznych otrzymywanych z ekologicznych past TiO₂ oraz cienkich warstw nanorurek TiO₂, wytwarzanych z blachy tytanowej lub jej stopów. Takie podejście pozwoliło na skuteczne wydłużenie czasu kontaktu zanieczyszczeń z aktywną powierzchnią katalityczną, co znacząco zwiększyło efektywność procesu oczyszczania. Opracowane warstwy charakteryzują się wysoką aktywnością fotokatalityczną i mogą być z powodzeniem stosowane przy energooszczędnym oświetleniu LED.
Technologia opracowana przez naukowców Uniwersytetu Gdańskiego została przetestowana pod kątem usuwania lotnych związków organicznych (np. toluenu), tlenków azotu i siarki, a także mikroorganizmów, takich jak bakterie Pseudomonas aeruginosa oraz bakteriofagi o strukturze przypominającej wirusa SARS-CoV-2. Równolegle prowadzone są prace nad rozwojem fotoreaktora cienkowarstwowego, w którym zastosowano nanorurki TiO₂ jako aktywną warstwę. Rozwiązanie to umożliwia skuteczną inaktywację bakterii oraz degradację i transformację związków organicznych, takich jak lignina, gliceryna, hydroksymetylofurfural, furfural, alkohol furfurylowy, barwniki organiczne, fenole oraz leki.
Znaczenie prowadzonych badań wykracza poza laboratorium - przekłada się bezpośrednio na gospodarkę, zdrowie publiczne oraz ochronę środowiska. Dzięki opracowanej technologii możliwe jest skuteczne usuwanie z powietrza toksycznych związków chemicznych, pyłów i mikroorganizmów, co przyczynia się do poprawy jakości powietrza, zmniejszenia zachorowalności na choroby układu oddechowego i krążenia.
Wysoka skuteczność opracowanych materiałów umożliwiła ich zastosowanie w innowacyjnych urządzeniach do oczyszczania powietrza zarówno w przestrzeni publicznej - np. w wieżach fotokatalitycznych w miastach - jak i wewnątrz budynków: w mieszkaniach, placówkach edukacyjnych i medycznych oraz lokalach gastronomicznych. Zastosowanie fotokatalizy pozwala nie tylko na usunięcie, ale przede wszystkim na trwałą degradację zanieczyszczeń, co stanowi przewagę nad tradycyjnymi metodami, takimi jak adsorpcja czy filtracja.
W dobie rosnącej świadomości ekologicznej i zdrowotnej, wyniki prac zespołu z Uniwersytetu Gdańskiego stanowią istotny wkład w zrównoważony rozwój społeczny, gospodarczy i środowiskowy.