Tegoroczna Nagroda Nobla w dziedzinie chemii przyznana została za "rozwój struktur metalo-organicznych", w skrócie MOF. W Polsce badania nad tymi strukturami prowadzi Uniwersytet Gdański. O wyjaśnienie, czym są owe MOF-y pytamy Mateusza Adama Baluka, młodego badacza z Wydziału Chemii UG. Baluk miał okazję osobiście spotkać się z Omarem Yaghi - jednym z trzech współlaureatów.

„Dzięki rozwojowi metaloorganicznych struktur szkieletowych, laureaci Nagrody Nobla 2025 w dziedzinie chemii, Susumu Kitagawa, Richard Robson i Omar Yaghi, stworzyli chemikom nowe możliwości rozwiązania niektórych wyzwań, przed którymi stoimy" - poinformowała Szwedzka Akademia w uzasadnieniu nagrody. 

Brzmi interesująco, ale większość z nas nie ma pojęcia, czym są owe „noblowskie” MOF-y.

- Tak naprawdę zacząć trzeba czym są te metalo-organiczne szkielety, o których dzisiaj wszyscy mówią – podkreśla mgr Mateusz Adam Baluk z Wydziału Chemii Uniwersytetu Gdańskiego. - To niezwykłe, porowate struktury, które można porównać do mikroskopijnych gąbek czy nanometrycznych rusztowań, które zbudowane są z atomów metali i organicznych łączników. Ich wnętrze jest tak pojemne, że gram MOF-a może mieć powierzchnię nawet kilku boisk piłkarskich! Dzięki temu potrafią pochłaniać gazy cieplarniane, magazynować wodór, oczyszczać wodę czy działać jako katalizatory reakcji chemicznych. (...) Takie materiały powstają także na Wydziale Chemii Uniwersytetu Gdańskiego, gdzie naukowcy, w tym również ja, badają MOF-y i ich pochodne pod kątem zastosowań w ochronie środowiska i nowoczesnej energetyce. Przykładem jest wykorzystywanie tych materiałów do przetworzenia dwutlenku węgla na użyteczne paliwa lub rozkładu polimerów np. tworzące butelki PET do cennych związków. To dowód, że również w Gdańsku i w Polsce tworzy się chemię przyszłości – inspirującą, pożyteczną ale również od teraz noblowską.

Czytaj artykuł na perspektywy.pl