Organizowana przez Europejską Organizację Biologii Molekularnej (EMBO) konferencja „Protein quality control: From molecular mechanisms to aging and disease” należy do najważniejszych na świecie konferencji dotyczących homeostazy białek. Dr Agnieszka Kłosowska z Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii UG i GUMed zaprezentowała na niej wyniki badań zespołu kierowanego przez prof. dr. hab. Krzysztofa Liberka, które dotyczyły funkcjonowania białek opiekuńczych należących do systemu Hsp70.
Białka opiekuńcze systemu Hsp 70 (ang. heat shock protein, białka szoku cieplnego – więcej na ich temat można przeczytać tutaj: O białkach opiekuńczych w rozmowie z laureatem Polskiego Nobla, prof. Krzysztofem Liberkiem | Aktualności - Uniwersytet Gdański) zapobiegają gromadzeniu się w komórce szkodliwych agregatów tworzonych przez uszkodzone białka. Jest to ważny system, chroniący organizm przed takimi chorobami, jak choroba Parkinsona czy Alzheimera, a także mający istotne znaczenie w procesie starzenia.
- Nasz zespół badał, w jaki sposób białka z systemu Hsp70 współdziałają ze sobą podczas przyłączania się do agregatów, co przekłada się na efektywność rozpuszczania zagregowanych białek - powiedziała dr Agnieszka Kłosowska. - W badaniach zastosowaliśmy ludzkie i drożdżowe białka, które wcześniej wyprodukowaliśmy w bakteriach i oczyściliśmy, a następnie poddaliśmy analizom biochemicznym, które dostarczyły nam szczegółowych informacji na temat mechanizmu ich działania. Wykazaliśmy, że tworzenie rozbudowanych kompleksów przez białko Hsp70 na powierzchni agregatów odbywa się z udziałem pomocniczego białka opiekuńczego JDP (J-domain protein) w wieloetapowym procesie. Opisaliśmy rolę poszczególnych elementów tych białek w tym procesie, ze szczególnym uwzględnieniem fragmentu białka JDP, tzw. domeny J, która może przyłączać kolejne cząsteczki Hsp70 do już uformowanego kompleksu. Taki sposób wiązania wykazują zarówno białka ludzkie, jak i drożdżowe, co wskazuje na uniwersalny, czyli konserwowany ewolucyjnie mechanizm białkowej maszynerii rozbijającej toksyczne agregaty.
Dr Agnieszka Kłosowska zaprezentowała wyniki badań podczas konferencji EMBO „Protein quality control: From molecular mechanisms to aging and disease”, należącej do najważniejszych na świecie konferencji dotyczących homeostazy białek, gdzie została uhonorowana nagrodą za najlepszy poster naukowy. Wydarzenie odbyło się w dniach 18–23 maja 2025 r. w Hersonisos, w Grecji.
Badania prowadził zespół Zakładu Biochemii Białek kierowany przez prof. dr. hab. Krzysztofa Liberka w składzie: dr Agnieszka Kłosowska, mgr Hubert Wyszkowski, mgr Wiktoria Sztangierska, mgr Agata Konieczna, dr Maria Pokornowska, mgr Filip Kuś, a także dr inż. Bartłomiej Tomiczek z Zakładu Biochemii Ewolucyjnej, kierowanego przez prof. dr. hab. Jarosława Marszałka.
Projekt badawczy był finansowany z grantu OPUS kierowanego przez prof. Krzysztofa Liberka (OPUS 27 UMO-2024/53/B/NZ1/00632, ,,Maszyneria białek opiekuńczych w odzyskiwaniu białek z amorficznych i fibrylarnych agregatów’’).
