Zespół naukowców z Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii UG i GUMed oraz Wydziału Chemii UG uzyskał patent na wynalazek dotyczący dezaktywacji związków endokrynnie czynnych w roztworach wodnych, który opracowano we współpracy z badaczami z Politechniki Wrocławskiej. Innowacyjna metoda pozwala na obniżenie kosztów oczyszczania wód powierzchniowych ze związków biologicznie czynnych (w tym np. z pozostałości leków), a także na degradację tych związków w sposób bezpieczny, bez użycia dodatkowych substancji chemicznych czy wysokich temperatur. Wynalazek może znaleźć zastosowanie m.in. w przemyśle farmaceutycznym czy rolnictwie, prowadząc do zmniejszenia negatywnego oddziaływania tego typu infrastruktury na środowisko naturalne.

Zaproponowana metoda polega na wykorzystaniu tzw. nietermicznej plazmy atmosferycznej. Proces odbywa się przy użyciu specjalnie zaprojektowanego układu, w którym przepływający roztwór wodny poddawany jest działaniu zimnej plazmy generowanej w powietrzu pod ciśnieniem atmosferycznym poprzez zainicjowanie wyładowania jarzeniowego. Innowacyjność metody wiąże się między innymi z ciągłym oraz przepływowym charakterem pracy układu reakcyjno-wyładowczego, możliwością jednoczesnego, skutecznego usuwania co najmniej 7 różnych biologicznie czynnych zanieczyszczeń oraz brakiem konieczności użycia szlachetnych gazów wyładowczych, co obniża koszty prowadzenia całego procesu.

Wynalazek przyczynia się do rozwiązania problemu zanieczyszczenia środowiska naturalnego, w tym wód powierzchniowych, substancjami endokrynnie czynnymi (ang. Endocrine-Disrupting Chemicals, EDCs), umożliwiając ich skuteczną degradację w procesie niewymagającym użycia szkodliwych substancji o charakterze reduktorów czy utleniaczy.

W skład zespołu badawczego z ramienia Uniwersytetu Gdańskiego weszli dr Agata Motyka-Pomagruk i dr hab. inż. Wojciech Śledź z Zakładu Ochrony i Biotechnologii Roślin Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii UG i GUMed  oraz dr hab. Magda Caban, prof. UG i prof. dr hab. Piotr Stepnowski z Wydziału Chemii UG. Pracami całego zespołu kierowała dr hab. inż. Anna Dzimitrowicz, prof. PWr z Politechniki Wrocławskiej.

- Zimna plazma atmosferyczna jest obiecującą technologią do oczyszczania ścieków, oferującą wiele korzyści w porównaniu z tradycyjnymi metodami, w tym wysoką skuteczność, bezpieczeństwo dla środowiska i łatwość zastosowania - mówi dr hab. Magda Caban, prof. UG. - Powstałe niewielkie produkty pochodne nie są szkodliwe, a proces zazwyczaj prowadzi do całkowitej mineralizacji związków organicznych.

Wśród zalet tego nowatorskiego rozwiązania prof. M. Caban wymienia:

• możliwość skalowania rozwiązania i dostosowania do potrzeb (ilości produkowanych ścieków)
• ciągły charakter procesu i małe koszty konserwacji
• brak konieczności dostarczania dodatkowych reagentów do systemu czy wytwarzania specjalnych warunków ciśnienia i temperatury
• możliwość zastosowania procesu do małych i dużych stężeń związków endokrynnie czynnych
• oprócz usuwania związków endokrynnie czynnych możliwe jest usuwanie bakterii i genów oporności

O ochronę prawną nowatorskiego rozwiązania zadbali eksperci z Centrum Transferu Technologii UG.