Sekwencjonowanie pełnego genomu 151 osobników rurkopławów z rodzaju Physalia (znanych jako żeglarze, spośród których najbardziej popularny jest żeglarz portugalski) z mórz i oceanów całego świata, analiza tysięcy zdjęć i wielomiesięczne badania porównawcze - dr Maciej Mańko, adiunkt w Pracowni Biologii Planktonu Wydziału Oceanografii i Geografii UG, uczestniczył w pracach nad współczesnym ujęciem taksonomicznym jednych z najbardziej tajemniczych, choć od dawna znanych nauce morskich stworzeń. Zespół ponad 40 naukowców kierowany przez prof. Caseya W. Dunna z Yale University zdołał potwierdzić istnienie trzech historycznie uznawanych gatunków, a także opisać czwarty, dotąd nieznany gatunek, który otrzymał nazwę Physalia minuta. Wyniki badań zostały opublikowane w prestiżowym czasopiśmie „Current Biology”.

Rodzaj Physalia (żeglarze, w tym najlepiej znany żeglarz portugalski) to jedyne rurkopławy żyjące w neustonie, czyli na powierzchni oceanów. Mogą osiągać dość duże rozmiary, wyróżnia je także charakterystyczny „żagiel”, czyli pneumatofor (organ służący do przemieszczania się kolonii). Są parzydełkowcami, a ich toksyny mogą być niebezpieczne również dla człowieka. Te niezwykłe organizmy zwróciły uwagę żeglarzy już w XVIII wieku – historyczne obserwacje zawierały opisy różnic między poszczególnymi osobnikami, które były na tyle znaczące, że sugerowały istnienie więcej niż jednego gatunku.

- Różnice były na tyle rzucające się w oczy, że zostało to rozpoznane przez ludzi już 250 lat temu – powiedział kierownik projektu prof. Casey W. Dunn, jak czytamy na stronie Uniwersytetu Yale. – Istniały różne naukowe argumenty za tym, żeby zredukować rodzaj do jednego gatunku, ale nasze najnowsze badania zmieniły próg rozumienia różnorodności.

Międzynarodowy zespół ponad 40 naukowczyń i naukowców przebadał 151 okazów rurkopławów z rodzaju Physalia pochodzących z wód całego świata. Przeprowadzono sekwencjonowanie ich pełnego genomu, a uzyskane wyniki badań genetycznych porównano z analizą morfologiczną na podstawie tysięcy zdjęć przekazanych przez amatorów w ramach projektu typu citizen science.

Uzyskane wyniki potwierdziły istnienie trzech odrębnych gatunków: Physalia physalis, Physlia utriculus i Physalia megalista. W wodach okalających Australię i Nową Zelandię zidentyfikowano również nowy, dotąd nigdy nieopisany gatunek: Physalia minuta. Potwierdzono także istnienie w obrębie gatunków różniących się między sobą lokalnych populacji, których zakres pokrywał się z występowaniem podstawowych prądów morskich.

- Moim głównym zadaniem, oprócz udziału w pozyskiwaniu zwierząt z całego świata, były badania taksonomiczne, czyli umiejscowienie naszych odkryć w bardzo skomplikowanej historii badań nad żeglarzami – powiedział dr Maciej Mańko. - Dzięki temu, byliśmy w stanie definitywnie powiązać trzy wydzielone przy pomocy metod genomicznych grupy żeglarzy, z historycznie wyróżnianymi gatunkami oraz mogliśmy opisać nowy dla nauki gatunek – Physalia minuta.Żeglarze portugalskie to jedyne rurkopławy żyjące w neustonie, tj. na powierzchni oceanów. Z jednej strony sprawia to, że są łatwiej dostępne dla naukowców, ale jak pokazały nasze badania, nadal wiemy o nich bardzo mało.

Wyniki badań zostały opublikowane w prestiżowym czasopiśmie „Current Biology”, z impact factor 7,5. Wartość publikacji to 200 punktów. Można się z nią zapoznać tutaj: Population genomics of a sailing siphonophore reveals genetic structure in the open ocean: Current Biology.

Zachęcamy również do lektury wywiadu z dr. M. Mańko, który przeprowadziliśmy w ubiegłym roku: Najlepiej oceniony projekt Bekker NAWA! Dr Maciej Mańko pojedzie do Uniwersytetu Yale | Aktualności - Uniwersytet Gdański